“Przyjęty raport WPRyb to krok w dobrym kierunku. Stwarza on duże możliwości dla zachowania polskiego rybołówstwa. Główne założenia to regionalizacja, wsparcie dla drobnego rybołówstwa i promowanie zawodu rybaka. To wszystko musi wpłynąć na zmianę polityki polskiego rządu.” – powiedział po głosowaniu w sprawie Wspólnej Polityki Rybołówstwa Poseł PiS do PE Marek Gróbarczyk.

Po długotrwałych negocjacjach, PE przyjął ostatecznie dwa kluczowe pakiety przepisów dotyczące reformy Wspólnej Polityki Rybołówstwa na lata 2014-2020. Ostateczny kształt nowej WPRyb odzwierciedla poglądy Grupy EKR na temat tego jak powinna wyglądać przyszła Wspólna Polityka Rybołówstwa.

“Wspólna Polityka Rybacka promuje rybołówstwo na małą skalę. Taka forma działalności stwarza możliwości rozwoju obszarów nadmorskich pozbawionych przemysłu, przyczyniając się do zmniejszania bezrobocia i tworzenia nowych miejsc pracy. Rybołówstwo na małą skalę jest domeną firm rodzinnych, gdzie zawód rybaka przekazywany jest z pokolenia na pokolenie. To także element dziedzictwa kulturowego stanowiącego ogromną wartość dla historii Europy, który powinien być kultywowany. – mówi Marek Gróbarczyk. Reforma poprzez Europejski Fundusz Rybacki i Morski stwarza zachęty dla młodych rybaków, którzy chcą kontynuować lub rozpocząć tę działalność. Zawód rybaka poprzez jego promocję staje się istotnym dla gospodarek krajów UE.”

Pełna treść wystąpienia posła PiS do PE Marka Gróbarczyka podczas debaty na temat WPRyb:

“Dotychczasowa wspólna polityka rybacka spotykała się z generalną krytyką, płynącą ze wszystkich środowisk związanych z rybołówstwem oraz szeregu organizacji ekologicznych. Skutki jej obowiązywania najbardziej odczuli rybacy, bo związana była z nadmiernymi ograniczeniami.

Nowa polityka rybołówstwa musi dać szanse dla rozwoju całej branży połowowej. Nie jest ona doskonała, niemniej jednak usuwa dotychczasowe obostrzenia, które niejednokrotnie miały charakter głęboko nieracjonalny i mijały się z istotą działalności branży połowowej.

Zasadnicza kwestia, jaką wprowadza nowa polityka to promowanie zawodu rybaka. Jest to wartość fundamentalna dla przyszłości i rozwoju branży. Drugi element to ustanowienie wsparcia dla rybołówstwa drobnego, będącego podstawą przyszłego kształtu działalności połowowej w Europie. Przyjmowany raport jest również apelem kierowanym do rybaków, aby nie rezygnowali ze swojego zawodu.”

Istota nowej Wspólnej Polityki Rybołówstwa:

Nowy kształt WPRyb stopniowo eliminuje odrzuty, tzn. pozbywania się na morzu niechcianych a już złowionych ryb. Marnotrawstwo, polegające na wyrzucaniu złowionych już ryb, zostanie prawie całkowicie wyeliminowane, ponieważ statki będą miały obowiązek wyładowania 95% całego połowu, zgodnie z ustalonym harmonogramem, różnym dla poszczególnych łowisk oraz gatunków, który wprowadzany będzie stopniowo od 2015 roku.

Porozumienie dotyczące reformy wspólnej polityki rybołówstwa, wprowadzi również przepisy zobowiązujące kraje członkowskie UE do ustalenia zrównoważonych kwot połowowych do 2015 roku lub, w jasno zdefiniowanych wyjątkowych przypadkach, do 2020 roku. Państwa członkowskie zobligowane będą, aby najpóźniej do roku 2015 r. zacząć ustalać wskaźniki śmiertelności połowowej na poziomie umożliwiającym odbudowę stad, a najpóźniej do 2020 r., do poziomów powyżej poziomów pozwalających wytworzyć maksymalny podtrzymywalny połów oraz utrzymać odbudowane stada na tych poziomach.

Według nowej polityki rybołówstwa długoterminowe plany zarządzania zasobami ryb powinny być ustalone dla każdego gatunku ryb w drodze kodecyzji; każde państwo członkowskie będzie samodzielnie podejmować decyzję, w jaki sposób rozdzielić uprawnienia do połowów; unijne statki rybackie poza wodami UE będą musiały spełniać te same wymagania, co jednostki pływające po wodach UE; porozumienia w sprawie połowów z krajami trzecimi powinny obejmować wyłącznie zasoby z nadwyżki ryb.

Zawarto również istotne propozycje wzmacniające prawa konsumentów, w myśl, których należy dostarczać jasnych i zrozumiałych informacji na temat produktów rybołówstwa i akwakultury. Zatem nowa Wspólna Polityka Rybołówstwa koncentruje się również na zasadach i uzgodnieniach dotyczących organizacji producentów w sektorze rybołówstwa. Tym samym wprowadzi obowiązek odpowiedniego oznakowania ryb przeznaczonych na sprzedaż. Celem jest nakreślenie głównego komponentu prawnego reformy rybołówstwa oraz przedstawienie propozycji gruntownych zmian w takich obszarach jak oznakowanie, wprowadzanie na rynek i strategie produkcji. Przedstawione zostały dodatkowe propozycje zmierzające do ograniczenia uciążliwych regulacji, zaś ogólnie sprawozdanie ma na celu stworzenie systemu sprawiedliwszego i w mniejszym stopniu wprowadzającego w błąd zarówno konsumentów, jak i przedsiębiorstwa. W myśl pakietu reform Komisja Europejska będzie również zobowiązana do prowadzenia studium wykonalności w odniesieniu do opcji dotyczących systemu ekologicznego oznakowania produktów rybołówstwa i akwakultury oraz do ustanowienia minimalnych wymogów dotyczących oznakowania ekologicznego w UE. Dzięki temu możliwe będzie zniesienie wielu różniących się i mylących oznakowań ekologicznych, które pojawiły się w ubiegłych latach. Takie posunięcie poprawi zaufanie konsumentów co do świeżości produktów, które kupują, i co do zrównoważonych warunków ich wytwarzania.

Państwa członkowskie muszą dokonać oceny i sprawozdania na temat ich zdolności połowowych a następnie przedstawić odpowiedni raport KE. Kraj członkowski jest zobowiązany do zmniejszenia nadmiernej zdolności połowowej. Natomiast, ostateczny kształt WPRyb nie będzie zawierał przepisów dotyczących zbywalnych koncesji połowowych proponowanych przez Komisję Europejską. Postanowienia nowoprzyjętej Wspólnej Polityki Rybołówstwa dopuszczają na obowiązywanie mechanizmu zbywalnych kwot połowowych, wyłącznie na zasadach dobrowolności, pozostawiając do wyłącznej decyzji rządów narodowych prawo decydowania o jego wdrożeniu. Stanowi to mechanizm gwarantujący, że Komisja Europejska nie będzie mogła wywierać nacisków na państwa członkowskie, obligując je do wdrażania mechanizmu transferowego. Rozwiązanie to zostało z zadowoleniem przyjęte przez polskich rybaków, którzy jako pierwsi sprzeciwiali się wprowadzaniu powyższego sytemu, słusznie upatrując w nim zasadniczego zagrożenia dla przyszłości polskiego rybołówstwa. Należy zauważyć, że ewentualne wprowadzenie systemu zbywalnych kwot zazwyczaj powoduje rynkową dominację dużych podmiotów połowowych, które dysponując odpowiednim zapleczem finansowym, są w stanie wykupić licencje przyznane mniejszym rybakom. Ci ostatni, częstokroć są zaś zmuszeni do zbywania przyznanych im kwot, gdyż obliguje ich do tego sytuacja ekonomiczna, podlegająca ciągłej ingerencji wywołanej decyzjami politycznymi. Na przykładzie Danii wyraźnie widać, że system transferowy sprzyja umocnieniu pozycji dużych graczy na rynku połowowym, całkowicie przy tym eliminując rybołówstwo na małą skalę.