System instytucjonalny Wspólnot Europejskich

System instytucjonalny Unii Europejskiej opiera się na siedmiu głównych instytucjach: Parlamencie Europejskim, Radzie Europejskiej, Radzie Unii Europejskiej, Komisji Europejskiej, Trybunale Sprawiedliwości UE, Trybunale Obrachunkowym i Europejskim Banku Centralnym oraz organach pomocniczych: Komitecie Regionów i Komitecie Ekonomiczno-Społecznym.

Instytucje te realizują zadania wyznaczone przez Unię, kierują procesem integracji europejskiej, uchwalają prawo wspólnotowe, stawiają nowe cele zmierzające ku pełnemu zjednoczeniu Europy.

Parlament Europejski

Parlament Europejski reprezentuje obywateli Unii Europejskiej. Posłowie do Parlamentu Europejskiego, popularnie nazywani eurodeputowanymi, są wybierani w wyborach powszechnych i bezpośrednich przez obywateli państw członkowskich. Prawo wyborcze do Parlamentu Europejskiego, zarówno czynne (prawo wybierania posłów), jak i bierne (prawo do bycia wybieranym), nie jest jednak związane z obywatelstwem konkretnego państwa członkowskiego, lecz z obywatelstwem Unii Europejskiej. Obywatel jednego z państw członkowskich, mający z tego tytułu również obywatelstwo Unii Europejskiej, może zatem korzystać z czynnego i biernego prawa wyborczego do Parlamentu Europejskiego także w państwie członkowskim, którego obywatelstwa nie ma, a w którym mieszka. Jedynym warunkiem jest spełnienie wymogów, od jakich dane państwo uzależnia prawo wyborcze własnych obywateli. Na przykład Polak mieszkający na terytorium Belgii może głosować i kandydować w wyborach do Parlamentu Europejskiego w Belgii po spełnieniu takich samych warunków jak obywatele tego państwa.

Kadencja Parlamentu Europejskiego trwa 5 lat. Posłowie do Parlamentu Europejskiego sprawują swój mandat w sposób niezależny.

Parlament Europejski ma siedzibę w Strasburgu. Raz w miesiącu, oprócz sierpnia, odbywają się tam sesje plenarne. Parlament odbywa 12 posiedzeń plenarnych w roku, w tym posiedzenie budżetowe. W drugi wtorek marca Parlament odbywa sesję roczną. Dodatkowe posiedzenia plenarne odbywają się w Brukseli. Sekretariat Generalny Parlamentu i jego służby znajdują się natomiast w Luksemburgu.

Liczba miejsc w Parlamencie Europejskim przysługująca każdemu państwu członkowskiemu zależy od liczby ludności tego państwa. Docelowo, zgodnie z postanowieniami Traktatu z Lizbony liczba eurodeputowanych nie może przekroczyć 750, nie licząc przewodniczącego. Ponadto liczba mandatów przyznana poszczególnym państwom członkowskim nie może przekraczać 96 ani być mniejsza niż 6.

Lista polskich europosłów

W związku z tym że prawo wyborcze do Parlamentu jest związane z obywatelstwem Unii Europejskiej, a nie z obywatelstwem konkretnego państwa członkowskiego, część mandatów przysługujących danemu państwu może być sprawowana przez obywateli innego państwa członkowskiego. Na przykład obywatel polski mieszkający w Belgii i wybrany do Parlamentu Europejskiego w wyborach rozpisanych w Belgii uzyska mandat z puli miejsc w Parlamencie przysługujących Belgii, a nie Polsce.

Eurodeputowani zasiadają w Parlamencie nie według swojego obywatelstwa, lecz według grupy politycznej (frakcji), do której przynależą. Posłowie dobierają się w grupy polityczne według podobieństwa poglądów. Grupę polityczną może utworzyć co najmniej 25 posłów wybranych w wyborach zorganizowanych w co najmniej 1/4 państw członkowskich. Eurodeputowany nie może być członkiem więcej niż jednej frakcji. Przynależność do frakcji ma charakter dobrowolny.

Na czele Parlamentu Europejskiego stoi przewodniczący. Kieruje on pracami Parlamentu i reprezentuje Parlament w stosunkach zewnętrznych. Przewodniczący wybierany jest przez eurodeputowanych bezwzględną większością głosów na połowę okresu kadencji Parlamentu (tj. na dwa i pół roku), w głosowaniu tajnym.

Oprócz przewodniczącego eurodeputowani wybierają spośród siebie również 14 wiceprzewodniczących oraz 5 kwestorów. Przewodniczący, kolegium wiceprzewodniczących oraz kwestorzy tworzą prezydium Parlamentu Europejskiego. Prezydium kieruje wewnętrznym funkcjonowaniem Parlamentu, odpowiada za preliminarz Parlamentu, organizację administracyjną i finansową oraz sekretariat i jego sekcje. Kwestorzy są odpowiedzialni za sprawy administracyjne i finansowe bezpośrednio dotyczące posłów, zgodnie z zarządzeniami Prezydium.

Przewodniczący Parlamentu Europejskiego oraz przewodniczący wszystkich grup politycznych tworzą konferencję przewodniczących. Określa ona organizację prac Parlamentu i wszystkie kwestie związane z ustalaniem programu prac legislacyjnych, kalendarz i porządek dzienny posiedzeń plenarnych, skład komisji, delegacji i podział kompetencji między nimi oraz program prac legislacyjnych. Odgrywa również istotną rolę w stosunkach Parlamentu Europejskiego z innymi instytucjami Unii, państwami trzecimi, organizacjami międzynarodowymi oraz parlamentami narodowymi państw członkowskich.

Posłowie do Parlamentu Europejskiego pracują w komisjach parlamentarnych, które obradują w Brukseli raz lub dwa razy w miesiącu. Każda komisja ma określony zakres właściwości (np. sprawy zagraniczne, budżet, prawa człowieka, petycje) i zajmuje się przygotowaniem prac sesji plenarnych Parlamentu w tym przedmiocie. Komisje analizują projekty aktów prawnych, stanowiska i opinie kierowane do Parlamentu przez Komisję Europejską i Radę, opracowują projekty uchwał oraz sprawozdania.

Oprócz komisji stałych Parlament może tworzyć również komisje tymczasowe do wyjaśnienia lub w celu analizy konkretnego problemu. Przewodniczący wszystkich komisji stałych oraz tymczasowych tworzą konferencję przewodniczących komisji. Może ona przekazywać konferencji przewodniczących zalecenia dotyczące prac komisji oraz ustalenia porządku dziennego sesji miesięcznych. Prezydium oraz konferencja przewodniczących mogą przekazywać niektóre zadania konferencji przewodniczących komisji.

Parlament Europejski jest wspomagany przez Sekretariat Generalny, na którego czele stoi sekretarz generalny. Sekretariat Generalny ma siedzibę w Luksemburgu.

Kompetencje

Kluczową kompetencją Parlamentu Europejskiego jest stanowienie prawa wspólnie z Radą oraz tzw. pośrednie prawo inicjatywy legislacyjnej - może on żądać od Komisji Europejskiej przedłożenia projektów aktów prawnych, których ustanowienie uważa za niezbędne w celu wykonania postanowień traktatów.

Parlament Europejski ma również istotne kompetencje budżetowe. Uchwala on, wraz z Radą, budżet Unii Europejskiej oraz, na zalecenie Rady, udziela Komisji Europejskiej absolutorium z wykonania budżetu.

Bardzo ważne są kompetencje kreacyjne i kontrolne Parlamentu Europejskiego. Parlament wybiera przewodniczącego Komisji Europejskiej oraz zatwierdza ostateczny skład Komisji. Może on także uchwalić wotum nieufności dla Komisji ze względu na jej działalność. Efektem przyjęcia wniosku o wotum nieufności jest obowiązek rezygnacji ze swojej funkcji przez wszystkich członków Komisji. Konsultacja Parlamentu Europejskiego jest wymagana przy powoływaniu członków Trybunału Obrachunkowego oraz prezesa, wiceprzewodniczącego i członków zarządu Europejskiego Banku Centralnego. Oprócz tego Parlament Europejski wybiera Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich i może wnioskować o jego zdymisjonowanie przez Trybunał Sprawiedliwości oraz proponuje jednego z członków specjalnego komitetu, którego zadaniem jest opiniowanie kandydatów do wykonywania funkcji sędziego Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej i rzecznika generalnego w Trybunale Sprawiedliwości (patrz str. 26).

Ponadto niektóre instytucje Unii Europejskiej mają obowiązek składania Parlamentowi sprawozdań związanych z wykonywaniem ich kompetencji. Przewodniczący Rady Europejskiej po każdym szczycie Unii składa Parlamentowi sprawozdanie z ustaleń przyjętych podczas szczytu. Komisja Europejska składa Parlamentowi i Radzie roczne sprawozdanie z wykonania budżetu, sprawozdanie oceniające finanse Unii oraz ogólne sprawozdanie roczne z działalności Unii. Oprócz tego co trzy lata Komisja składa Parlamentowi Europejskiemu, Radzie oraz Komitetowi Ekonomiczno-Społecznemu sprawozdanie w sprawie stosowania postanowień Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej dotyczących niedyskryminacji i praw obywatelskich.

Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich przedstawia Parlamentowi roczne sprawozdanie z wyników przeprowadzonych przez siebie dochodzeń. Parlament rozpatruje także roczne sprawozdania Trybunału Obrachunkowego oraz roczne sprawozdanie Europejskiego Banku Centralnego z działalności Europejskiego Systemu Banków Centralnych i w sprawie polityki pieniężnej za rok ubiegły i bieżący. Ponadto prezes Europejskiego Banku Centralnego i inni członkowie zarządu mogą być, na żądanie Parlamentu Europejskiego lub z własnej inicjatywy, przesłuchani przez właściwe komisje Parlamentu Europejskiego. Posłowie mogą również kierować pytania do Komisji, natomiast Parlament Europejski może kierować pytania do Komisji, Rady i wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa.

Zgoda Parlamentu jest również wymagana przy zawieraniu przez Radę niektórych umów międzynarodowych, których stroną jest Unia (m.in. układy o stowarzyszeniu, umowa o przystąpieniu Unii do Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, umowy mające istotne skutki budżetowe dla Unii).

Parlament Europejski ma też kompetencje do rozpatrywania petycji indywidualnych. Każdy obywatel Unii Europejskiej, jak również każda osoba fizyczna lub prawna mająca miejsce zamieszkania lub statutową siedzibę w jednym z państw członkowskich ma prawo kierowania petycji do Parlamentu Europejskiego - indywidualnie lub wspólnie z innymi obywatelami lub osobami. Petycja może dotyczyć każdej kwestii objętej zakresem działalności Unii Europejskiej, która bezpośrednio dotyczy wnoszącego petycję. Może być ona wniesiona w każdym z języków urzędowych Unii Europejskiej za pośrednictwem poczty lub w formie elektronicznej na specjalnym formularzu dostępnym na stronie internetowej Parlamentu Europejskiego. Petycja wnoszona za pośrednictwem poczty powinna zawierać podstawowe dane wnoszącego (imię i nazwisko, obywatelstwo oraz adres stałego miejsca zamieszkania, a w przypadku petycji grupowych imię i nazwisko, obywatelstwo oraz adres stałego miejsca zamieszkania osoby przedstawiającej petycję lub przynajmniej pierwszej z osób, które wnoszą petycję). Powinna być ona także podpisana. Ponadto należy zwięźle przedstawić kwestię będącą przedmiotem petycji.

Petycjami zajmuje się jedna ze stałych komisji Parlamentu Europejskiego - Komisja Petycji. Jeżeli petycja zostanie uznana za dopuszczalną, Komisja Petycji może podjąć działania, które uzna za właściwe w związku z przedmiotem petycji. Działania te mogą polegać w szczególności na:

• przedstawieniu Parlamentowi sprawozdania, które zostanie poddane głosowaniu na posiedzeniu plenarnym,
• przekazaniu petycji innym komisjom, które mogą uwzględnić ją w swoich pracach legislacyjnych,
• zwróceniu się do Komisji Europejskiej o przeprowadzenie wstępnego dochodzenia w przedmiocie zgodności aktów prawnych objętych zakresem petycji z prawem unijnym.

Petycja nie daje jednak możliwości uzyskania odszkodowania. Parlament Europejski nie wydaje również żadnych wiążących rozstrzygnięć w przedmiocie petycji.

Parlament Europejski współpracuje z parlamentami narodowymi państw członkowskich. W ramach tej współpracy przekazuje on parlamentom narodowym swoje projekty aktów ustawodawczych oraz rezolucje legislacyjne. Każdy parlament narodowy lub każda izba parlamentu narodowego może, w terminie 8 tygodni od daty przekazania projektu aktu ustawodawczego, przesłać przewodniczącemu Parlamentu Europejskiego uzasadnioną opinię zawierającą powody, dla których uznaje, że dany projekt nie jest zgodny z zasadą pomocniczości. Parlament Europejski ma obowiązek uwzględniać uzasadnione opinie parlamentów narodowych, a jeżeli uzasadnione opinie o niezgodności projektu aktu ustawodawczego z zasadą pomocniczości stanowią co najmniej 1/3 głosów przyznanych parlamentom narodowym w tym zakresie, projekt musi zostać poddany ponownej analizie. Każdy parlament narodowy dysponuje 2 głosami rozdzielonymi w zależności od krajowego systemu parlamentarnego - jeżeli w danym państwie parlament składa się z dwóch izb, każda z izb dysponuje 1 głosem. Podobne zasady obowiązują w relacjach między parlamentami narodowymi i Radą, Komisją, grupami państw członkowskich, zgłaszającymi inicjatywy legislacyjne, Trybunałem Sprawiedliwości, Europejskim Bankiem Centralnym oraz Europejskim Bankiem Inwestycyjnym.

Komisja Europejska

Komisja jest politycznie niezależną instytucją, która reprezentuje i dba o interesy całej UE. W skład Komisji wchodzi obecnie 27 komisarzy, po jednym z każdego państwa członkowskiego, w tym wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, który - z urzędu - jest jednym z wiceprzewodniczących Komisji. Komisarze są całkowicie niezależni i nie mogą przyjmować jakichkolwiek instrukcji od rządów państw członkowskich. Wykonując swoje funkcje, muszą się oni kierować wyłącznie ogólnym inte­resem Unii Europejskiej.

Kadencja Komisji Europejskiej trwa 5 lat. Komisa­rze są powoływani spośród kandydatów zgłoszo­nych przez państwa członkowskie. Najpierw Rada Europejska, uwzględniając wyniki wyborów do Parlamentu Europejskiego i po przeprowadzeniu stosownych konsultacji, przedstawia Parlamentowi kandy­data na przewodniczącego Komisji. Kandydat ten jest wybierany przez Parlament Europejski większością głosów członków wchodzących w jego skład. Jeżeli dany kandydat nie uzyska większości w Parlamencie, Rada Europejska przedstawia w terminie miesiąca, nowego kandydata, który jest wybierany przez Parlament zgodnie z tą samą procedurą. Następnie Rada, działając w poro­zumieniu z przewodniczącym, przyjmuje listę kan­dydatów na komisarzy zgłoszonych przez państwa członkowskie. Przewodniczący, wysoki przed­stawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa oraz pozostali członkowie Komisji jako kolegium podlegają zatwierdzeniu przez Par­lament Europejski. Parlament może zatem jedynie przyjąć lub odrzucić cały skład Komisji wyłoniony wtoku uprzednich nominacji. Po zatwierdzeniu przez Parlament Rada Europejska mianuje Komisję, stanowiąc większością kwalifikowaną.

Członek Komisji Europejskiej może być zdymi­sjonowany przez Trybunał Sprawiedliwości na wniosek Rady lub Komisji, jeżeli nie spełnia już warunków koniecznych do wykonywania swoich funkcji lub dopuścił się poważnego uchybienia. Ważne kompetencje kontrolne wobec Komisji ma Parlament Europejski. W przypadku uchwalenia przez Parlament wotum nieufności członkowie Komisji kolegialnie rezygnują ze swoich funkcji, a wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicz­nych i polityki bezpieczeństwa rezygnuje z funkcji pełnionych w ramach Komisji.

Komisja Europejska jest organem kolegialnym - wszystkie uprawnienia Komisji wynikające z trak­tatów są wykonywane nie przez poszczególnych komisarzy, lecz przez kolegium komisarzy (ewen­tualnie z upoważnienia kolegium i w jego imieniu). Merytoryczne wsparcie poszczególnym członkom Komisji zapewniają dyrekcje generalne Komisji Europejskiej. Bieżącymi zadaniami Komisji zajmują się jej urzędnicy administracyjni, eksperci, tłumacze pisemni i ustni oraz personel biurowy. Funkcjonariusze Komisji – podobnie jak personel pozostałych instytucji UE – są rekrutowani przez Europejskie Biuro Doboru Kadr (EPSO).

Kompetencje

Podstawową kompetencją Komisji Europejskiej jest prawo inicjatywy legislacyjnej. Innymi słowy, Komisja jest odpowiedzialna za opracowywanie propozycji nowych przepisów wspólnotowych, a następnie przedstawianie ich Parlamentowi i Radzie. Celem tego typu wniosków musi być ochrona interesów Unii i jej obywateli, a nie pojedynczych krajów lub sektorów gospodarki. Komisja proponuje podjęcie działania na szczeblu UE tylko wtedy, gdy uzna, że dany problem nie może zostać skuteczniej rozwiązany w drodze podjęcia działań na szczeblu krajowym, regionalnym lub lokalnym. Ta zasada podejmowania działań na możliwie najniższym szczeblu zwana jest zasadą subsydiarności.

O przedłożenie wnio­sku o wydanie aktu prawnego mogą się zwrócić do Komisji także obywatele Unii w liczbie nie mniejszej niż milion, mający oby­watelstwo znacznej liczby państw członkowskich.

Komisja sporządza roczny plan prac legislacyj­nych Unii określający akty prawne, które mają zostać wydane. W nielicznych dziedzinach (np. w zakresie obowiązywania reguł konkurencji w odniesieniu do przedsiębiorstw publicznych, przedsiębiorstw świadczących usługi w ogólnym interesie gospodarczym lub mających charakter monopolu skarbowego) Komisja ma również samodzielne kompetencje prawodawcze.
Komisja może także bezpośrednio stosować prawo unijne (co zasadniczo jest kompetencją i obowiązkiem państw członkowskich), wydając decyzje w zakre­sie prawa konkurencji. Oprócz tego Komisja, na podstawie wyraźnego upoważnienia zawartego w akcie ustawodawczym, może przyjmować akty delegowane, a w przypadku gdy konieczne jest zapewnienie jednolitego wykonywania aktów praw­nie wiążących, także akty wykonawcze. W realizacji uprawnień wykonawczych Komisja Europejska ma obowiązek współpracy z komitetami, złożonymi z przedstawicieli państw członkowskich w ramach tzw. procedur komitologicznych

Komisja działa jako "strażniczka traktatów". Oznacza to, że Komisja wraz z Trybunałem Sprawiedliwości jest odpowiedzialna za zapewnienie właściwego stosowania przepisów prawa UE we wszystkich państwach członkowskich. Jeśli Komisja stwierdzi, że jedno z państw UE nie stosuje prawa wspólnotowego i w związku z tym nie wypełnia swoich zobowiązań prawnych, podejmuje ona działania w celu usunięcia takiego naruszenia. Najpierw inicjuje procedurę prawną zwaną procedurą w sprawie naruszenia zobowiązań. Polega ona na przesłaniu rządowi oficjalnego pisma, w którym Komisja wyjaśnia, dlaczego uważa, iż dany kraj narusza prawo UE, a także określa ostateczny termin udzielenia Komisji szczegółowej odpowiedzi. Jeśli naruszenia prawa nie uda się usunąć w wyniku zastosowania tej procedury, Komisja ma obowiązek wnieść daną sprawę do Trybunału Sprawiedliwości, który jest uprawniony do wymierzania kar. Orzeczenia Trybunału są wiążące dla państw członkowskich i instytucji UE.

Będąc organem wykonawczym Unii Europejskiej, Komisja jest odpowiedzialna za zarządzanie i realizację budżetu Unii, kierunków jej polityki oraz programów przyjętych przez Parlament i Radę. Komisja przygotowuje wstępny projekt budżetu, a po uchwaleniu ostatecznej wersji budżetu przez Radę Unii Europejskiej i Parlament realizuje ten budżet we współpracy z państwami członkowskimi. Abso­lutorium z wykonania budżetu udziela Komisji Par­lament Europejski, na zalecenie Rady.

Choć większość faktycznej pracy, jak również realizacja wydatków, jest wykonywana przez władze krajowe i lokalne, Komisja jest odpowiedzialna za nadzór. Jednym z przykładów polityki aktywnie prowadzonej przez Komisję jest polityka konkurencji. Komisja monitoruje działania karteli i koncentracje przedsiębiorstw oraz upewnia się, że państwa UE nie dotują swoich sektorów gospodarki w taki sposób, który naruszałby konkurencję.

Z wyjątkiem wspólnej polityki zagranicznej i bez­pieczeństwa Komisja reprezentuje Unię Europejską w stosunkach zewnętrznych. Jednym z wiceprze­wodniczących Komisji jest wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpie­czeństwa, któremu podlegają delegatury Unii w państwach trzecich i przy organizacjach międzynarodowych. Oprócz tego Komisja negocjuje, z upoważnienia Rady, umowy międzynarodowe zawierane przez Unię z państwami trzecimi i orga­nizacjami międzynarodowymi oraz przedstawia Radzie swoje zalecenia w tym przedmiocie.

Urząd wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeń­stwa został wprowadzony przez Traktat z Lizbony. Wysoki przedstawiciel prowadzi wspólną politykę zagraniczną i bezpieczeństwa Unii i reprezentuje Unię w zakresie swojej właściwości. Wspomaga go Europej­ska Służba Działań Zewnętrznych, w której skład wchodzą urzędnicy właściwych służb Sekre­tariatu Generalnego Rady i Komisji oraz personel delegowany przez krajowe służby dyplomatyczne.

Siedziba Komisji mieści się w Brukseli (Belgia), jednak jej biura znajdują się również w Luksemburgu. Komisja ma swoje przedstawicielstwa we wszystkich państwach UE. Jej delegatury mieszczą się w wielu stolicach na całym świecie.

Rada Europejska

Rada Unii Europejskiej

Rada Unii Europejskiej, zgodnie z nazwą traktatową określana jako Rada, jest głównym organem prawodawczym Unii Europejskiej. Rada jest organem międzyrządowym - członkowie Rady reprezentują interesy swoich państw człon­kowskich i działają zgodnie z instrukcjami swoich rządów.

Skład Rady nie jest stały. Działa ona w różnych formacjach, w ramach których państwa członkowskie reprezentowane są przez różnych ministrów. Delegatami do Rady są ministrowie, kierujący w swych krajach resortami odpowiedzialnymi za problemy rozpatrywane na forum Rady. Przy­kładowo w posiedzeniach Rady do spraw Rolnic­twa uczestniczą ministrowie rolnictwa wszystkich państw członkowskich. Szczególne znaczenie mają Rada do spraw Ogólnych i Rada do spraw Zagranicznych. Rada do spraw Ogólnych zapew­nia spójność prac różnych składów Rady. Rada do spraw Zagranicznych opracowuje natomiast dzia­łania zewnętrzne Unii na podstawie strategicznych kierunków określonych przez Radę Europejską oraz zapewnia spójność działań Unii. Wykaz pozosta­łych formacji Rady ustala Rada Europejska.

Od wejścia w życie Traktatu z Lizbony jest dziesięć konfiguracji Rady:

• Rada do spraw Ogólnych
• Rada do spraw Zagranicznych
• Rada do spraw Gospodarczych i Finansowych
• Rada do spraw Współpracy w dziedzinie Wymiaru Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych
• Rada do spraw Zatrudnienia, Polityki Społecznej, Zdrowia i Polityki dotyczącej Konsumentów
• Rada do spraw Transportu, Telekomunikacji i Energii
• Rada do spraw Rolnictwa i Rybołówstwa
• Rada do spraw Ochrony Środowiska
• Rada do spraw Konkurencji
• Rada do spraw Edukacji, Młodzieży i Kultury

Poszczególnym składom Rady przewodniczy prezydencja, z wyjątkiem Rady do Spraw Zagranicznych, której z urzędu przewodniczy wysoki przedstawiciel UE do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa.

Siedzibą Rady UE jest Bruksela, jednak w kwietniu, czerwcu i październiku jej posiedzenia odbywają się w Luksemburgu.

Główną kompetencją Rady Unii Europejskiej jest stanowienie prawa wspólnie z Parlamentem Euro­pejskim. Przyjmowanie aktów prawnych odbywa się w ramach procedur prawodawczych określonych w Traktacie o funkcjonowaniu UE.
Traktat wyróż­nia zwykłą i specjalne procedury prawodawcze. W przypadkach wyraźnie określonych w traktatach Rada może stanowić unijne prawo samodzielnie.

Decyzje Rady Unii Europejskiej są przygotowy­wane przez Komitet Stałych Przedstawicieli rządów państw członkowskich (COREPER). Jest on orga­nem pomocniczym Rady i składa się ze stałych przedstawicieli (ambasadorów) państw człon­kowskich przy Unii Europejskiej (COREPER II) lub ich zastęp­ców (COREPER I). W posiedze­niach COREPER-u uczestniczą także przedsta­wiciele Komisji Europejskiej oraz Sekretariatu Generalnego Rady.

Przygotowaniem projektów aktów prawnych zajmują się organy przygotowawcze Rady - komitety i grupy robocze. Ich zadaniem jest wypracowanie projektu aktu prawnego, który - po usunięciu rozbieżności merytorycznych przez COREPER - jest przyjmowany przez ministrów ze wszystkich państw członkowskich na posiedzeniu Rady. Obecnie istnieje około 200 komitetów i grup roboczych.

Przewodnictwo w Radzie UE, zwane również prezydencją, sprawowane jest przez 3 państwa członkowskie (tzw. trio) przez 18 miesięcy. Państwa sprawują prezydencję według wspólnego, 18-miesięcznego programu działań Rady na ten okres, przygotowanego we współpracy z Komisją Europejską. Kolejność sprawowania prezydencji określa Rada.

Zobacz: Prezydencja w Radzie UE

W zakresie organizacji i ustalania porządku obrad Rady prezydencję wspomaga Sekretariat Generalny Rady, na którego czele stoi sekretarz generalny Rady.

Co do zasady (tzn. jeżeli traktaty nie stanowią inaczej), decyzje podejmowane są większością kwalifikowaną. Przy oblicza­niu większości kwalifikowanej w Radzie obowiązuje system głosów ważonych. Według tego systemu każde państwo członkowskie ma różną liczbę gło­sów, w zależności od liczby ludności.

Zródło: www.polskawue.pl

Więcej zdjęć instytucji europejskich